W 2023 roku wypada dzień kiedy topimy Marzannę. Czy wiesz skąd wzięła się tradycja topienia Marzanny? Jak ją zrobić żeby nie utonęła? A może powinna pływać? Kim jest bohaterka ludowego zwyczaju?
Tradycja topienia Marzanny.
Tradycja topienia Marzanny to jedno z najstarszych polskich obrzędów ludowych, które ma miejsce w okolicach końca zimy i początku wiosny. Marzanna to zwykle wykonana z gałęzi i słomy kukła, symbolizująca zimę i śmierć, która jest palona lub wrzucana do wody.
Zwyczaj topienia Marzanny wiąże się z wiarą w moc oczyszczającą wody, którą uważano za źródło życia. Topienie Marzanny jest więc symbolicznym pożegnaniem zimy i przywitaniem wiosny, a także oczyszczeniem duszy i ciała z zimowych grzechów.
W Polsce tradycja topienia Marzanny przetrwała do dziś i jest obchodzona przede wszystkim w szkołach i przedszkolach, gdzie dzieci wraz z nauczycielami wykonują kukłę Marzanny, a następnie prowadzą ją na cmentarz lub nad rzekę, gdzie ją topią. W niektórych miejscach organizowane są również festyny, podczas których odbywają się inscenizacje topienia Marzanny, a ludzie bawią się przy muzyce i tańcach.
Marzanna to nazwa słowiańskiej bogini, która była związana z końcem zimy i nadejściem wiosny. Według wierzeń ludowych, Marzanna była personifikacją zimy i śmierci, a jej topienie miało symbolizować odejście zimy i powitanie wiosny. W różnych regionach Europy Wschodniej, w tym w Polsce, Czechach, Słowacji i Ukrainie, kultywowano tradycję topienia Marzanny, która była uważana za rytuał oczyszczający i przynoszący powrót życia wraz z nadejściem wiosny.
W wierzeniach ludowych, Marzanna miała wielu towarzyszy, w tym m.in. Peruna - boga piorunów, Welesa - boga podziemi oraz Lelia - boginię życia i płodności. Postać Marzanny była często przedstawiana jako starsza kobieta, ubrana w szaty z chustą na głowie, trzymająca kosz z gałęziami lub kwiatami. W czasie obrzędów topienia Marzanny, ta kukła była zazwyczaj palona lub wrzucana do rzeki lub jeziora, co miało symbolizować zwycięstwo życia nad śmiercią i nadejście wiosny.
Dziś tradycja topienia Marzanny przetrwała głównie w formie zabawy i radości, ale nadal stanowi ważny element kultury ludowej wielu regionów Europy Wschodniej.
Kiedy topimy Marzannę w 2023 roku?
Tradycja topienia Marzanny ma miejsce zazwyczaj w Polsce w okolicach końca zimy i początku wiosny, zazwyczaj w dniu równonocy wiosennej, czyli 20 lub 21 marca. Jednakże w niektórych regionach Polski, zwyczaj topienia Marzanny może być obchodzony w innych terminach, zależnie od miejscowej tradycji i zwyczaju.
Współcześnie topienie Marzanny to przede wszystkim zwyczaj obchodzony w szkołach, przedszkolach i na festynach, zwykle pod koniec marca lub na początku kwietnia. W niektórych miejscach w Polsce, tradycja topienia Marzanny jest również związana z obchodami dnia Świętej Wiosny, który przypada 21 marca, czyli w czasie równonocy wiosennej.
Zwyczaj topienia Marzanny na Śląsku
Tradycja topienia Marzanny jest szczególnie popularna na Śląsku, gdzie jest obchodzona od wielu lat. Śląskie Marzanny są zazwyczaj wykonane z materiałów naturalnych, takich jak trzcina, słoma, wierzba, a nawet odnawialne materiały syntetyczne. Marzanny na Śląsku są często dekorowane kwiatami, wstążkami i koronami.
W niektórych miejscach na Śląsku, topienie Marzanny to nie tylko symboliczne pożegnanie zimy i powitanie wiosny, ale również czas zabawy i radości. W niektórych miastach organizowane są inscenizacje topienia Marzanny, podczas których odgrywane są różne scenki i przedstawienia, a Marzanna jest topiona na głównych placach miast.
W niektórych innych miejscowościach na Śląsku, tradycja topienia Marzanny jest bardziej skromna i prywatna, a Marzanna jest topiona w małych grupach przyjaciół i rodzin. Bez względu na to, jak jest obchodzona, tradycja topienia Marzanny na Śląsku jest nadal żywa i kultywowana przez wiele osób jako ważna część dziedzictwa kulturowego regionu.
Jak zrobić oryginalną Marzannę?
Marzanna to kukła wykonana z naturalnych materiałów, którą można samodzielnie zrobić. Oto kilka kroków, jak zrobić Marzannę:
- Wybierz materiały: Do wykonania Marzanny potrzebujesz naturalnych materiałów, takich jak gałęzie, trzcina, słoma, wierzba, wiklina, sznurki, szmatki i kawałki materiału.
- Zbierz gałęzie lub trzcinę: Zbierz kilka gałęzi lub trzciny, które posłużą jako szkielet Marzanny.
- Uformuj szkielet: Uformuj gałęzie lub trzcinę w kształt koła, który posłuży jako szkielet Marzanny.
- Owijaj Marzannę: Owijaj Marzannę słomą lub wianuszkiem, tworząc ciało kukły. Następnie wykorzystaj trzcinę lub gałęzie, aby ukształtować nogi i ramiona Marzanny.
- Dodaj ubranie i dekoracje: Odzież i dekoracje nadają Marzannie charakter i indywidualny styl. Możesz użyć kolorowych szmatek, koron, kwiatów, wstążek, kolorowych kawałków materiału i innych elementów dekoracyjnych, aby ozdobić swoją Marzannę.
- Udekoruj twarz: Użyj farb lub oczu i nosa z papieru, aby nadać twarz Marzannie.
- Przygotuj Marzannę do topienia: W przypadku tradycji topienia Marzanny, umieść ją na końcu drążka lub drewnianej belce, aby ułatwić jej transport do rzeki lub jeziora, gdzie będzie topiona.
Pamiętaj, że to tylko podstawowe wskazówki, a Marzanna może być wykonana w różnych stylach i z różnych materiałów, w zależności od Twojego indywidualnego pomysłu i kreatywności.
