Szymon Kastelik
15 czerwca, 2022
Niestety nadal wielu polityków spoza Górnego Śląska nie wie, że wspomniany Górny Śląsk to coś innego niż cały Śląsk. To część historycznej krainy, z własną historią, kulturą, a nawet językiem.
W ubiegłym tygodniu prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o Narodowym Dniu Powstań Śląskich, który przypada na 20 czerwca. To dzień, w którym 100 lat temu polskie wojska wkroczyły do "polskiej" części Górnego Śląska. Z tej okazji zaplanowano wiele uroczystości, w tym otwarcie Panteonu Górnośląskiego, który powstał w Archikatedrze Katowickiej.
Panteon od samego początku budzi wiele kontrowersji. Nie włączono do niego wielu wybitnych osób, w tym narodowości niemieckiej (zabrakło miejsca np. dla noblistów). Jego otwarcie już w najbliższy weekend. Będzie na pewno hucznie. Przewiduje się inscenizację wkroczenia wojska polskiego do Katowic oraz duży koncert z udziałem gwiazd polskiej muzyki.
Z tej okazji we wtorek, 14 czerwca wicepremier Piotr Gliński na konferencji prasowej zapowiedział uroczystości związane z "powrotem Górnego Śląska do macierzy" ( z takim sformułowaniem nie zgadzają się regionaliści i niektórzy historycy). Minister kultury i dziedzictwa narodowego mówił sporo o nowym święcie i Panteonie Górnośląskim. Problem w tym, że często zamiast wyrażeń "Górny Śląsk; górnośląski", używał "Śląsk lub śląski".
- W niedzielę otwieramy Panteon Śląski. To jest instytucja, która, jak wiele innych, pozostanie po tych obchodach. Mam nadzieje, że obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości będą się nam wszystkim kojarzyć z instytucjami pamięci, które w trakcie tych obchodów zostały powołane do życia, zbudowane, przekształcone, zmodernizowane. Jeśli chodzi o nasze muzea, to jest około 300 projektów inwestycyjnych. Jednym z tych nowych projektów, nowych instytucji, jest Panteon Śląski zlokalizowany w podziemiach katowickiej katedry. Jest on wspólną inicjatywą archidiecezji, miasta Katowice, województwa śląskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Odnosi się do pamięci o Ślązakach, o tych najważniejszych ludziach, którzy na Śląsku żyli, tworzyli i byli związani z polskością. Otwarcie Panteonu odbędzie się 19 czerwca, w przeddzień 100. rocznicy wkroczenia wojsk polskich do Katowic - stwierdził wicepremier Gliński.
Raczej nie trzeba przypominać, że Śląsk to cały region, współcześnie obejmujący częściowo tereny województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Śląsk to też dzisiejsze ziemie czeskie, a nawet niemieckie. Powstania Śląskie dotyczyły historycznego Górnego Śląska, które na przestrzeni wieków wyodrębnił się kulturowo i językowo od pozostałych części Śląska.
- Rzadko pamiętamy, że ten epizod śląski był bardzo krwawy. Był także bardzo trudny do zrealizowania, ponieważ w tym czasie zaognione były również inne fronty – w czasie II powstania śląskiego toczyła się wojna polsko-bolszewicka. Dlatego należy podkreślić, że cały proces odzyskiwania niepodległości – w tym powstania śląskie – to z jednej strony czyn zbrojny, gotowość polskiej wspólnoty, mimo tak trudnych czasów, do walki z bronią w ręku, a z drugiej - działania dyplomatyczne - mówił minister.
