Odrestaurowano ponad stuletnią salę witrażową pierwszego starostwa powiatowego w Zabrzu, gdzie swoją siedzibę ma dzisiaj Muzeum Górnictwa Węglowego. To był ostatni moment na ratunek tego zabytku.
Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza spotkała się z Rajnerem Smolorzem, artystą rzemieślnikiem z Pracowni Art-Reno, by podziękować za zaangażowanie i profesjonalizm podczas prac przy renowacji zabytkowej sali. Wydarzenie było zwieńczeniem kończącego się 2022 roku, ustanowionego przez Sejmik Województwa Śląskiego Rokiem Rzemiosła.
Metamorfoza, którą przeszła siedziba Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, kosztowała w sumie 34,2 mln zł, z czego 23,7 mln zł dofinansowania Miasto Zabrze pozyskało z funduszy unijnych. Kilka lat temu zabytkowy budynek ucierpiał w wyniku pożaru i prowadzonej akcji gaśniczej. Po umeblowaniu dostępne będą tutaj przestrzenie wystawiennicze, pomieszczenia biurowe oraz pracownie: konserwatorska i digitalizacji.
Prace konserwatorskie nadzorował Aleksander Harkawy, konserwator dzieł sztuki. Opracował dokumentację, która jest bardzo pomocna przy tego typu renowacjach. Przywrócenia zabytkowej sali witrażowej do dawnej świetności podjęli się konserwatorzy zabytków z zabrzańskiej pracowni Art-Reno Doświadczeni stolarze i konserwatorzy (18 osób) ponad rok pracowali na rusztowaniach, by wzmocnić drewno i odwzorować polichromie.
– To już był ostatni moment, żeby uratować ten zabytek – mówi Rajner Smolorz, szef pracowni Art-Reno.
– Przez lata drewniana boazeria, sufit, parkiet czy poręcze narażone były nie tylko na eksploatację wynikającą ze zmiennej temperatury o różnych porach roku. Boazeria i sufit zamalowane były czarną, olejną farbą. W ten sposób przez kilkadziesiąt lat ukrywano ubytki i pęknięcia w drewnie. Parkiet zaklejony był gumolitem PVC, a szyby w witrażach popękane – dodał.
Witrażami zajęli się doświadczeni witrażownicy. Uzupełnili ubytki i przywrócili szkiełkom dawny blask. Kiedy witraże poddawane były liftingowi, konserwatorzy z Art-Reno skorzystali z okazji, by zadbać o kondycję drewna i nie narażać go na zmienne temperatury. Wstawili szyby izolacyjne, dzięki czemu sala nie będzie narażona na gwałtowne zmiany temperatur i wilgoć. Drewno tego nie lubi – podkreśla Rajner Smolorz. Kiedy jest ciepło – wysycha, a kiedy wilgotno – pęcznieje. Najlepiej służą mu łagodne zmiany temperatury.
Kompleksowo odnowiono też parkiet, który wcześniej „pływał”. Konserwatorzy nie tylko uratowali zaklejone gumolitem PVC drewniane elementy, ale także wzmocnili podłoże pod konstrukcją. Zapewniają, że siedzi bardzo mocno i wytrzyma co najmniej kolejne 100 lat.
– Efekt końcowy robi wrażenie. To zasługa światowej klasy specjalistów z Zabrza, którzy znani są w Europie dzięki konserwacji m.in. wiedeńskich zabytków. Cieszę się, że podsumowując Rok Rzemiosła w województwie śląskim możemy pochwalić się tak wybitnymi ekspertami – komentuje prezydent Zabrza Małgorzata Mańka Szulik.
Rewitalizacja sali witrażowej została wyróżniona wieloma nagrodami, w tym m.in. nagrodą główną Marszałka Województwa Śląskiego w kategorii „Dokonania z zakresu konserwacji”.
powiązane artykuły:
