12 Międzynarodowe Dni Henryka Mikołaja Góreckiego „Refren”, Filharmonia Śląska zainauguruje od wykonania właśnie tego dzieła kompozytora. Dzieła szczególnego, w którym kompozytor dzieli się z słuchaczami swoją pasją kontemplacji kosmosu. Refren jest bowiem – jak opisywał to sam twórca – odzwierciedleniem wyobrażonego doznania podczas lotu na dużej wysokości, między morzem a stratosferą. Program wieczoru uzupełnią dzieła również związane z odkrywaniem kosmosu – II Symfonia kompozytora zwana Kopernikowską oraz suita orkiestrowa Planety Gustava Holsta. Wraz z Orkiestrą Symfoniczną i Chórem Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Yaroslava Shemeta wystąpią znakomici soliści: sopranistka Izabela Matuła oraz baryton Adam Kutny.
Koncert ten poświęcony będzie pamięci Andrzeja Markowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich dyrygentów XX wieku i niestrudzonego propagatora polskiej muzyki na świecie, twórcy festiwalu Wratislavia Cantans.
Refren to zupełnie wyjątkowe dzieło Góreckiego, na gruncie którego zespoliły się dwie zupełnie kontrastujące z sobą techniki: średniowieczna technika muzyki wielogłosowej tzw. hoketus i 12-tonowa technika XX w. – dodekafonia. Kompozycja ta charakteryzuje się ponadto powtarzalnością fraz muzycznych, które tworzą swoisty „refren”, od którego pochodzi tytuł utworu. „Refren” jest przykładem minimalistycznego podejścia Góreckiego, który później stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów jego stylu. Utwór ten ukazuje zdolność kompozytora do tworzenia muzyki o głębokim emocjonalnym oddziaływaniu przy użyciu prostych środków wyrazu.
II Symfonia Kopernikowska jest monumentalnym dziełem napisanym na 500. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Symfonia ta składa się z dwóch części i łączy teksty z Psałterza z fragmentami dzieła Kopernika De revolutionibus orbium coelestium – O obrotach sfer niebieskich. Górecki w tej kompozycji tworzy majestatyczne i kontemplacyjne brzmienia, używając dużej orkiestry, chóru oraz solistów – sopranu i barytonu. II Symfonia jest wyrazem podziwu dla naukowych osiągnięć Kopernika i jednocześnie refleksją nad miejscem człowieka we wszechświecie. Podstawowym celem kompozytora było przedstawienie za pomocą środków muzycznego wyrazu (obsada, techniki kompozytorskie, teksty), odkrycia polskiego astronoma, że Ziemia obraca się wokół Słońca. Cóż może być piękniejszego niż niebo, które oczywiście zawiera wszystko, co piękne? tymi pełnymi refleksji słowami polskiego astronoma uroczyście kończy Górecki swój drugi cykl symfoniczny.
Planety są siedmioczęściową suitą orkiestrową, w której każda część jest poświęcona jednej z planet Układu Słonecznego i ma na celu oddanie jej mitologicznych oraz astrologicznych cech, zaczynając od „Mars, przynoszący wojnę”, a kończąc na „Neptunie, mistyku”. Muzyka Holsta charakteryzuje się bogactwem orkiestracji i zróżnicowanymi nastrojami, od dramatycznych i pełnych energii po spokojne i eteryczne. Planety miały znaczący wpływ na muzykę filmową, inspirując wielu kompozytorów do tworzenia epickich ścieżek dźwiękowych.
Wykonawcy:
- Izabela Matuła – sopran
- Adam Kutny – baryton
- Yaroslav Shemet – dyrygent
- Chór Filharmonii Śląskiej
- Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej
Program:
- Henryk Mikołaj Górecki – Refren op. 21 na orkiestrę smyczkową
- Henryk Mikołaj Górecki – II Symfonia Kopernikowska op. 31 na sopran, baryton, chór mieszany i wielką orkiestrę
- Gustav Holst – Planety