15 lipca 1920 roku województwo śląskie, które kształtowało się wówczas w granicach II Rzeczpospolitej, otrzymało autonomię.
Województwo śląskie będzie obejmowało wszystkie ziemie śląskie przyznane Polsce, czy to ze Śląska Cieszyńskiego, czy też na mocy art. 88 Traktatu Wersalskiego z Niemcami z 28 czerwca 1919 r. - tak rozpoczynał się Artykuł 1 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 15 lipca 1920 zawierająca statut organiczny województwa śląskiego. Dokument ten nadawał kształtującemu się województwu śląskiego szeroką samodzielność administracyjną. Co oznacza, że 100 lat temu władze w Warszawie zadecydowały o ustanowieniu autonomii na śląskich ziemiach, które miały znaleźć się ostatecznie w granicach Polski.
Nie ma co ukrywać, że nadanie autonomii nie wynikało z uwielbienia Ślązaków przez władze państwowe. Był to zabieg, który miał przekonać ludność, żyjącą wówczas na terenach plebiscytowych, do głosowania za Polską. Na szczęście, autonomia nie była tylko wabikiem. Po oficjalnym podziale ziem śląskich pomiędzy Polską a Niemcami, autonomia została utrzymana.
Województwo śląskie w II Rzeczpospolitej utraciło praktycznie autonomię po wybuchu drugiej wojny światowej. Prawnie została ona zniesiona 7 maja 1945 roku.
Ustawa powoływała jednoizbowy Sejm Śląski z 48 posłami, który wyłaniał Radę Wojewódzką. Sejm Śląski uchwalał własny budżet, który zasilał Skarb Śląski. Część dochodów była odprowadzana przez Skarb Śląski do budżetu centralnego. Sejm Śląski miał uchwalić ustawę o wewnętrznym ustroju Województwa Śląskiego, czego przed wybuchem wojny nie udało się dokonać.
Według przepisów Statutu Sejm autonomiczny wybierał ze swego grona Marszałka i jego zastępców, a regulamin sejmowy określał prawa i obowiązki Marszałka, liczbę wicemarszałków i sekretarzy, rodzaj i liczbę komisji sejmowych, jak i sposób i porządek obrad sejmowych. Określono również tryb zwoływania, odraczania i zamykania Sejmu Śląskiego przez Naczelnika Państwa.
Niektóre kompetencje ustawodawcze Sejmu Śląskiego:
- używanie języka polskiego i niemieckiego w służbie zewnętrznej wszystkich cywilnych władz i urzędów na obszarze województwa
- ustrój śląskich władz administracyjnych, samorząd powiatowy i gminny oraz podział administracyjny województwa,
- sanitarne
- organizacja policji i żandarmerii
- policja budowlana, ogniowa, drogowa, utrzymywanie dróg lądowych
- szkolnictwo ogólnokształcące i zawodowe
- wyznaniowe z wyłączeniem tych związanych z polityką zagraniczną państwa (konkordat)
- zaopatrzenie ubogich oraz zwalczanie żebractwa i włóczęgostwa
- związane z rolnictwem
- związane z tzw. „ustawodawstwem wodnym” z wyłączeniem ustawodawstwa o sztucznych drogach wodnych
- energia elektryczna
- koleje drugo- i trzeciorzędne (lokalne) oraz komunikacja elektryczna i motorowa
15 lipca to nie tylko wspomnienie ustanowienie autonomii. Z inicjatywy Marka Plury tego dnia obchodzimy również Dzień Śląskiej Flagi.
