- To niy ma gańba godać po ślonsku - powiedział w polskim Sejmie Łukasz Kohut, kiedy zapowiadał spektakl "Mianujom mie Hanka". Grażyna Bułka pokazała "warszawiakom" czym jest tak naprawdę język śląski.
31 stycznia pierwszy raz w historii w polskim Sejmie można było usłyszeć spektakl teatralny w języku śląskim. Z inicjatywy europosła Łukasza Kohuta wystawiony został monodramat "Mianujom mie Hanka" Teatru Korez, w którym zagrała znana śląskiej publiczności Grażyna Bułka.
- To wielka sprawa, że spotykamy się w murach tego budynku. Budynku, który powinien łączyć wszystkich obywateli Polski. Tukej my som usia. To je tyż nosz parlament - powiedział przed spektaklem Łukasz Kohut.
- Spotkanie w tym miejscu to znak, że w Polsce nadeszła prawdziwa zmiana. Nasze państwo dostrzega innych, rozumie śląskość i naszą historię - skomentował śląski europoseł.
Dodał, że język śląski i śląską kulturę zwalczano przez ostatnie dekady i wieki. Robili to Niemcy, Sowieci, aż w końcu władze w Warszawie "od Gomułki do Kaczyńskiego".
- Nie bójcie się też uznania Ślązaków i Kaszubów za mniejszości etniczne. To nie jest w kontrze do Polski. To może tylko Polskę wzmocnić - zaapelował Kohut do parlamentarzystów przy okazji wspomnienia o projekcie zmiany ustawy, która ma nadać oficjalny status języka regionalnego ślonskiej godce.
Projekt ustawy o języku śląskim
Tydzień temu posłowie Koalicji Obywatelskiej Monika Rosa, Wojciech Saługa, Krystyna Szumilas i senator Halina Bieda ogłosili dzisiaj w Sejmie złożenie poselskiego projektu zmiany ustawy o językach regionalnych, który nadaje ten status językowi śląskiemu.
- My na Śląsku jesteśmy przywiązani do naszej historii, kultury i tożsamości. Nasi przodkowie godali w języku śląskim i chcemy, żeby nasze dzieci uczyły się tego języka - powiedziała w Sejmie Monika Rosa.
- Językami regionalnymi w rozumieniu ustawy są: język kaszubski oraz język śląski - czytamy w projekcie.
Co daje ustanowienie śląskiej godki jako języka regionalnego? Przede wszystkim będzie można uczyć tego języka w szkołach na terenie Górnego Śląska, a jego nauka zostanie sfinansowana przez budżet państwa. To również państwowe wsparcie dla rozwoju nauki i badania tego języka oraz śląskiej kultury. Ponadto w gminach, gdzie w spisie powszechnym odpowiednia liczba mieszkańców zadeklarowała używanie języka śląskiego, będzie możliwość wprowadzenia np. tablic w tym języku.
- Aby te korzenie, naszą historię, tradycję i język zachować dla następnych pokoleń - stwierdziła Halina Bieda.
- Uznanie języka śląskiego jako języka regionalnego zostało wpisane do naszego programu 100 konkretów na 100 dni - przypomniał Wojciech Saługa.
Po śląsku mówi blisko pół miliona osób
Wyniki Spisu Powszechnego z 2021 roku potwierdziły, że znaczna część mieszkańców Górnego Śląska posługuje się lub chce posługiwać się językiem śląskim. To prawie pół miliona osób. Prawie 600 tysięcy osób zadeklarowało narodowość śląską. To efekt m.in. kampanii prowadzonej przez Śląską Sztamę, w której działają regionalni politycy oraz śląskie organizacje.
W marcu 2023 roku Donald Tusk w Radzionkowie obiecał ustanowienie języka śląskiego - tak zwana deklaracja radzionkowska. W kolejnych przedwyborczych miesiącach obietnicę uznania śląskiego złożyli liderzy innych ugrupowań, które dzisiaj tworzą większość sejmową.
W budżecie państwa zabezpieczono około 2 mln złotych na wdrożenie języka śląskiego do systemu.
fot. Piotr Sobik i Agata Krypczyk
