
Samorządy już zgodnie z prawem będą mogły dystrybuować węgiel w preferencyjnych cenach wśród swoich mieszkańców. Ma to pomóc wielu osobom w zdobyciu opału na nadchodzącą zimę. Prezydent podpisał ustawę, która ekspresowo przeszła przez parlament.
Najpierw członkowie rządu z premierem Mateuszem Morawieckim na czele nawoływali publicznie do samorządów z prośbą o pomoc w dystrybucji węgla. Samorządowcy najczęściej odpowiadali: "nie". Dlaczego? Jak tłumaczyli w ubiegłym miesiącu prezydenci Bytomia, Katowic czy Sosnowca, gminy nie są przygotowane na tego typu zadanie. Ponadto prawo nie pozwala im na rozpoczęcie sprzedaży węgla wśród swoich mieszkańców. Pomiędzy samorządowcami a rządem doszło do poważnych spięć. Z ust niektórych polityków padały nawet groźby, zaś media prorządowe atakowały "niepokornych" samorządów.
Ostatecznie premier Mateusz Morawiecki po serii spotkań z przedstawicielami samorządów przyznał im rację i stwierdził, że najpierw musi powstać specjalna ustawa. I taki projekt pojawił się szybko w Sejmie, który jeszcze w październiku przyjął go wraz z Senatem.
2 listopada 2022 roku Kancelaria Prezydenta poinformowała, że Andrzej Duda podpisał ustawę o dystrybucji węgla przez samorządy. Uchwalone przepisy umożliwiają włączenie się gmin w proces zakupu, dystrybucji i sprzedaży węgla po preferencyjnych cenach członkom wspólnot lokalnych oraz rozstrzygną problem jego zakupu przez gospodarstwa domowe znajdujące się pod jednym adresem w odrębnych lokalach.
Ustawa określa zasady, warunki i tryb sprzedaży przez niektóre podmioty paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, zakupu preferencyjnego paliwa stałego, przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania niektórym podmiotom rekompensat z tytułu jego sprzedaży oraz właściwość organów w tych sprawach. Przez paliwo stałe rozumie się węgiel kamienny.
Gmina, która zamierza dokonać zakupu paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, zawiera umowę z podmiotem wprowadzającym do obrotu, po dokonaniu wstępnego ustalenia liczby gospodarstw domowych znajdujących się na terenie tej gminy zainteresowanych zakupem paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego. Paliwo stałe będące przedmiotem umowy, odbierać ma gmina z miejsca jego składowania przez podmiot wprowadzający do obrotu. Cena paliwa stałego zakupionego przez gminę nie może być wyższa niż 1500 złotych brutto za tonę. Do ceny tej nie wlicza się kosztów transportu paliwa stałego z położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca jego składowania do miejsca składowania przez gminę.
Termin dokonania przez gminę płatności z tytułu realizacji umowy wynosi 60 dni liczonych od dnia wydania paliwa. Gminy mogą dokonywać wspólnego zakupu paliwa stałego w ramach zawartej między nimi umowy. Gmina sprzedaje paliwo stałe w ramach zakupu preferencyjnego po cenie nie wyższej niż 2000 złotych brutto za tonę, przy czym do ceny nie wlicza się kosztów transportu paliwa stałego z miejsca składowania w gminie do gospodarstwa domowego.