Na to pytanie odpowiadają nie tylko dynamiczne przemiany, które od lat obserwujemy w krajach Europy Zachodniej, ale również rosnące inwestycje i ambitne plany związane z rozwojem transportu kolejowego w naszym regionie. W regionie o wysokim stopniu urbanizacji rola kolei staje się coraz bardziej kluczowa. Dostępna dla wszystkich mieszkańców, ekologiczna, przystępna cenowo i szybka komunikacja kolejowa może okazać się nie tylko wygodnym środkiem transportu, ale także odpowiedzią na wyzwania związane z ochroną środowiska, zrównoważonym rozwojem oraz redukcją zatorów drogowych.
Kolej: Rozwiązanie z przeszłości, klucz do przyszłości...
Kolej to wynalazek, który towarzyszy nam od ponad dwóch wieków. Początkowo służyła głównie przemysłowi, transportując urobek z kopalń oraz produkty ciężkiego przemysłu. Z czasem kolej przekształciła się w jedną z najszybciej rozwijających się form transportu publicznego. Nasz region, Górny Śląsk i Zagłębie, odgrywały w tym procesie szczególną rolę, mogąc pochwalić się zarówno najstarszymi liniami kolejowymi w Polsce, jak i rekordowymi prędkościami osiąganymi w XX wieku. Przeszłość tych ziem to dowód na olbrzymi potencjał, jaki drzemie w rozwoju transportu szynowego, który może być wykorzystany również dziś.
Dziś szczególną uwagę zwracamy na konurbację śląsko-dąbrowską, unikalny twór urbanistyczny, którego zagęszczenie ludności i infrastruktury stawia przed nami wyjątkowe wyzwania. W tak zurbanizowanym i zaludnionym obszarze transport kolejowy może być kluczowym rozwiązaniem na nieustanne korki, hałas, niską jakość powietrza oraz chroniczny brak miejsc parkingowych. Co więcej, zarówno obecne, jak i dawne linie kolejowe umożliwiają wygodny dostęp do niemal każdego kluczowego punktu komunikacyjnego w regionie. Gęstość sieci kolejowej na terenie województwa śląskiego jest największa w Polsce, co stanowi solidną bazę do dalszego rozwoju.
Czy to możliwe, by kolej mogła w pełni zastąpić inne formy transportu miejskiego?
Jak najbardziej! Świetnie funkcjonujące systemy kolei miejskiej znajdziemy w europejskich miastach, takich jak Wiedeń czy Berlin. W województwie śląskim rola kolei jest jednak o tyle szczególna, że pełni ona funkcję zbliżoną do metra, tak popularnego w innych wielkich aglomeracjach. Przykładów udanych projektów nie trzeba szukać daleko – Szybka Kolej Miejska w Trójmieście, która powstała jeszcze w XX wieku, do dziś stanowi jedną z kluczowych arterii komunikacyjnych między Gdynią a Gdańskiem.
Tym, co sprawia, że kolej może być konkurencyjna wobec transportu kołowego, jest nie tylko wygoda, ale również odpowiednio bliska lokalizacja przystanków oraz częstotliwość kursów (wysoki takt). To dzięki temu kolej jest atrakcyjna nie tylko na głównych szlakach komunikacyjnych, ale również na mniej dostępnych obszarach. Odpowiedzią na te potrzeby jest projekt „Kolei Metropolitalnej”, nad którym pracuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.
Śląskie na dobrej drodze!
Projekt „Kolei Metropolitalnej” oraz porozumienie pomiędzy województwem śląskim a Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią w sprawie zacieśnienia współpracy to milowy krok w stronę usprawnienia transportu kolejowego w regionie. Tego typu inicjatywy pozwalają na integrację taryfową między ZTM a Kolejami Śląskimi, co ułatwia mieszkańcom korzystanie z różnych środków transportu. Kolejne inwestycje infrastrukturalne, a także realizacja projektów w ramach programu „Kolej+”, budzą nadzieję, że transport szynowy stanie się w przyszłości fundamentem komunikacji publicznej w Metropolii.