Budowa nowych odcinków tras A1 i S1 oraz rozpoczynający się proces modernizacji południowego krańca kolejowej magistrali węglowej – to największe i najdroższe inwestycje państwowych zarządców infrastruktury, które będą realizowane w trakcie 2021 r. na terenie woj. śląskiego.
Z inwestycji samorządowych wśród największych będą: budowa Wschodniej Obwodnicy Raciborza, remont linii kolejowych Chybie – Skoczów – Wisła/Cieszyn, a także przebudowa drogi krajowej nr 1 w Częstochowie czy budowa centrum przesiadkowego w Gliwicach.
Zdecydowana większość z prowadzonych w regionie największych inwestycji nie będzie oddana do użytku w 2021 r., lecz w kolejnych latach 2022-23, wraz z zamykaniem i rozliczaniem unijnej perspektywy finansowej 2014-20. Wyjątkiem będzie m.in. kilka projektów drogowych Zarządu Dróg Wojewódzkich w Katowicach.
Katowicki oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad koncentruje siły na budowie ostatniego brakującego odcinka autostrady A1 w woj. śląskim oraz budowie lub rozbudowie ekspresowej trasy S1. Termin trwającej od lipca 2018 r. i prowadzonej kosztem 596,5 mln zł brutto budowy 17-kilometrowego odcinka A1 od Częstochowy do granicy woj. łódzkiego przypada w 2022 r.
Docelowo w pełni ekspresowa trasa S1 o długości 135 km w woj. śląskim i małopolskim ma połączyć węzeł z autostradą A1 w pobliżu lotniska Katowice w Pyrzowicach i granicę ze Słowacją w Zwardoniu. Standard drogi ekspresowej ma obecnie na odcinkach Pyrzowice-Podwarpie (jedna jezdnia), Dąbrowa Górnicza-Tychy, a także Bielsko-Biała-Przybędza i Milówka-Zwardoń.
Aby dokończyć arterię, potrzebna jest m.in.: druga jezdnia wysuniętego najdalej na północ odcinka S1 Lotnisko – Podwarpie (ok. 9,5 km); realizacja kosztem 121,8 mln zł brutto planowana jest do wiosny 2021 r.
Trwa również projektowanie pod kątem przebudowy do standardu drogi ekspresowej kolizyjnej dwujezdniowej „jedynki” od Podwarpia do Dąbrowy Górniczej (7 km – we wrześniu br. podpisano wartą 282,1 mln zł brutto umowę z 30 miesięcznym okresem realizacji). Kończy się także przygotowywanie przebudowy liczącego ok. 2,7 km odcinka w Dąbrowie Górniczej.
Kolejna część S1 ma powstać w formule „projektuj i buduj” w nowym przebiegu między Mysłowicami i Bielskiem-Białą do 2023 r. W maju br. GDDKiA podpisała umowę na odcinek Oświęcim (z węzłem) – Dankowice (15,2 km) za 989,8 mln zł brutto, a potem na odcinek Dankowice – Suchy Potok (12 km z rozbudową istniejącego węzła w Bielsku-Białej) z konsorcjum spółek Mirbud i PBDiM Kobylarnia za 586,7 mln zł brutto.
Do sądu trafiła sprawa wykluczenia potencjalnego wykonawcy China State Construction Engineering Corporation z przetargu na odcinek od Mysłowic do węzła Oświęcim (blisko 13 km) z obwodnicą Bierunia (ponad 2 km). Oferta firmy z ceną 752,1 mln, była najtańszą ze złożonych. Dotąd oferent ten skutecznie odwołał się od wykluczenia przed Krajową Izbą Odwoławczą; co GDDKiA z kolei zaskarżyła do sądu administracyjnego.
Na południu regionu trwa budowa tzw. obejścia Węgierskiej Górki w ciągu S1 do granicy w Zwardoniu. W ramach wartej 1,379 mld zł brutto zł inwestycji powstają m.in. dwa tunele o długości ok. 830 m i 980 m oraz kilka estakad. Umowę na zaprojektowanie i wybudowanie liczącego 8,5 km odcinka trasy podpisano w październiku 2019 r. Wykonawca ma od tej daty 34 miesiące na realizację zamówienia.
Z innych większych inwestycji w woj. śląskim GDDKiA w grudniu ub. roku zamówiła projekt i budowę dłuższego, zachodniego odcinka dwujezdniowej obwodnicy Zawiercia i Poręby w ciągu drogi krajowej nr 78. Warta 414,7 mln zł brutto umowa ma termin realizacji 37 miesięcy, z wyłączeniem okresów zimowych. Drugi odcinek tej inwestycji, o długości 7,6 km, jest projektowany.
PKP Polskie Linie Kolejowe prowadzą obecnie na terenie woj. śląskiego szereg inwestycji ważnych głównie dla ruchu towarowego. Część z nich będzie też obsługiwała ruch pasażerski, m.in. zamówiona w październiku br. i przewidziana na 28 miesięcy warta 812 mln zł brutto odbudowa linii kolejowej nr 182 Tarnowskie Góry – Zawiercie. Linia ta, biegnąca obok katowickiego lotniska, ma być równocześnie dojazdem do niego i północną towarową obwodnicą regionu.
Najdroższym z przedsięwzięć PKP PLK w woj. śląskim jest obecnie zakontraktowana 18 grudnia br., warta ponad 1,5 mld zł brutto przebudowa tzw. „magistrali węglowej” w centralnej części woj. śląskiego. To najbardziej wysunięty na południe odcinek linii kolejowej nr 131. Prace obejmujące zaprojektowanie i wykonanie inwestycji, z której korzystały będą też pociągi pasażerskie na trasie Katowice-Tarnowskie Góry, mają trwać do 2024 r.
Jednym z największych przedsięwzięć pod kątem wyłącznie ruchu towarowego są warte ponad 315 mln zł brutto prace na odcinkach linii kolejowych Gliwice – Bytom oraz posterunek Dorota (w Sosnowcu) – Mysłowice Brzezinka.
Dla dalekobieżnego i regionalnego ruchu pasażerskiego ważna jest dobiegająca końca warta 457 mln zł brutto modernizacja odcinka linii kolejowej nr 1 Zawiercie – Częstochowa (44 km). Zasadnicze prace już zakończono; na początek 2021 r. planowana jest certyfikacja linii pod kątem docelowej prędkości – do 160 km/h.
Istotną dla regionu inwestycją kolejową jest współfinansowana przez samorząd województwa rewitalizacja połączenia Bronów (na linii Czechowice-Dziedzice-Zebrzydowice) – Skoczów – Wisła/Cieszyn. Umowy opiewają łącznie na 647 mln zł. Termin prac to końcówka 2021 r.
Jednym z największych zadań na drogach wojewódzkich jest powstająca od 2019 r., planowo do lutego 2022 r., niespełna 8-kilometrowa Wschodnia Obwodnica Raciborza. Podpisana w sierpniu 2019 r. przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach umowa opiewa na 296,1 mln zł.
Dużą inwestycją ZDW, która ma zakończyć się we wrześniu 2021 r. jest przebudowa liczącego 12,6 km odcinka drogi nr 913 od drogi nr 78 (przebiegającej m.in. w pobliżu lotniska) do przelotowej trasy nr 86 (to odcinek tzw. „gierkówki”, wiodący m.in. od Katowic i Sosnowca do węzła z DK1 w Podwarpiu). Wartość zawartego w sierpniu 2019 r. kontraktu to 106,9 mln zł.
Do września 2021 r. rozbudowany ma też zostać przez ZDW odcinek drogi nr 933 od drogi nr 81 (tzw. wiślanki) w Pawłowicach do ronda przy ul. Żorskiej w Pszczynie - dotąd z bardzo wąską jezdnią. Warte 157,6 mln zł prace trwają od ub. roku.
Miesiąc później powinien być też gotowy przebudowywany przez ZDW 5-kilometrowy odcinek drogi nr 941 w Wiśle. Prowadzone kosztem 98,9 mln zł prace dotyczą głównej drogi w tym mieście - od zakończenia obwodnicy Ustronia do ronda na skrzyżowaniu z drogą nr 942.
W listopadzie 2021 r. gotowa powinna być trwająca od listopada 2019 r. przebudowa DW 791 na odcinku od skrzyżowania z DK1 w Kolonii Poczesna przez Osiny, i Poraj do początku obwodnicy Myszkowa i od jej końca do skrzyżowania z DK78 w Zawierciu. Koszt tego przedsięwzięcia ZDW to 158,5 mln zł.
Z inwestycji drogowych zamawianych przez lokalne samorządy, jedną z największych jest rozbudowa węzła dróg nr 86 i 81 w Katowicach. Trwające od 2018 r. prace przylegają do węzła autostrady A4 „Murckowska”. Wiedzie tamtędy jedna z kluczowych arterii całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, prowadząca od Sosnowca, przez Katowice w kierunku Tychów i Bielska-Białej. Obecnie zakończenie wartych 247,4 mln zł prac jest przewidywane na II kw. 2022 r.
W Częstochowie lokalny samorząd spodziewa się rozpocząć na początku 2021 r., po długotrwałych projektowaniu i uzgodnieniach, prace nad przebudową miejskiego odcinka drogi krajowej nr 1. Wartą blisko 179 mln zł umowę na zaprojektowanie i realizację przebudowy 5,5-kilometrowego odcinka DK1 częstochowski samorząd podpisał w październiku 2018 r. Przewidziano tam m.in. budowę trzech dwupoziomowych skrzyżowań.
Jedną z innych dużych samorządowych inwestycji jest budowa centrum przesiadkowego w Gliwicach, największego tego typu w regionie. Zawarta w sierpniu br. umowa za 184 mln zł brutto dotyczy infrastruktury zaplanowanej po północnej stronie gliwickiego dworca kolejowego. Ma ona łączyć kolej z autobusami miejskimi, regionalnymi i międzynarodowymi oraz z parkingami dla samochodów i rowerów. Zakończenie prac spodziewane jest pod koniec 2022 r.
Miasta za znaczne środki zamawiają też infrastrukturę sportową. Sosnowiec prowadzi trzy inwestycje w ramach Zagłębiowskiego Parku Sportowego. Stadion piłkarski, halę lekkoatletyczną i lodowisko buduje tam jeden wykonawca za łącznie 279 mln zł brutto. Całość ma być gotowa do połowy 2021 r.
Katowice z końcem 2020 r. ogłosiły również przetarg na pierwszą z dwóch części inwestycji zakładającą budowę nowego stadionu piłkarskiego i hali dla gier zespołowych, planowanym kosztem 230 mln zł. Pod kątem inwestycji, którą miasto chciałoby mieć gotową w 2023 r. tamtejszy samorząd m.in. wyemituje obligacje na 150 mln zł.(PAP)
Foto: GDDKiA Krzysztof Nalewajko
