Dąbrowa Górnicza: „Dni Wolnościowe” przypominają o niepodległości
Rozpoczęte w mieście na przełomie października i listopada Dni Wolnościowe to upamiętnienie niepodległościowego zrywu z 1905 r., którego najważniejszym w regionie elementem była Republika Zagłębiowska. Przedsięwzięcie jest także częścią tegorocznych obchodów Święta Niepodległości w Dąbrowie Górniczej.
Jak przypomina dąbrowski Urząd Miejski, jesienne wydarzenia w tym mieście 115 lat temu były częścią rewolucji, która rozpoczęła się na początku roku 1905 i objęła całe terytorium ówczesnego imperium rosyjskiego. Dąbrowscy robotnicy już w lutym spontanicznie przystąpili do strajku. Walczono o poprawę warunków pracy (m.in. 8-godzinny dzień pracy) oraz swobody obywatelskie.
Wiodącą siłą polityczną nadającą ton wydarzeniom w Zagłębiu Dąbrowskim była Polska Partia Socjalistyczna Józefa Piłsudskiego. W rewolucyjnych wystąpieniach brali też udział uczniowie, a dąbrowska „Sztygarka” była miejscem wielotysięcznych wieców i demonstracji. Ze względu na swój niepodległościowy charakter Rewolucja 1905 bywa nazywana czwartym powstaniem narodowym.
Od 31 października do 10 listopada 1905 roku na ulicach Zagłębia Dąbrowskiego zapanowała atmosfera wolności - odbywały się wiece, marsze i demonstracje. Rozbrajano carskich funkcjonariuszy i przerywano posiedzenia sądów ustanowionych przez zaborcę. Przejmowano drukarnie i wydawano polskie gazety, tworzono zalążki władzy samorządowej i służb porządkowych, budując Republikę Zagłębiowską.
Republika przetrwała tylko dziesięć dni, została zdławiona przez stan wojenny. Uczestnicy rewolucyjnych wydarzeń stali się ofiarami brutalnych represji ze strony władz zaborczych.
Zbudowana jednak w tym czasie świadomość polityczna robotników oraz pamięć o bohaterskich czynach bojowców PPS pozwoliła kontynuować niepodległościowe dążenia, których zwieńczeniem była odbudowa państwa polskiego w 1918 roku
przypominają przedstawiciele dąbrowskiego magistratu.
W ramach trwających w mieście obchodów, w Fabryce Pełnej Życia - poprzemysłowym terenie, który dzięki rewitalizacji ma stać się nowym sercem miasta - otwarto plenerową wystawę „Twarze Rewolucji 1905”, prezentującą sylwetki osób, które odegrały kluczową rolę w wydarzeniach z tamtego okresu. Wystawę można również oglądać w alejkach dąbrowskiego parku Hallera.
Natomiast na placu Wolności w centrum miasta stanęła wystawa „Pokolenia wolności”. Ekspozycja ukazuje trzy generacje, które w szczególny sposób zapisały się w dziejach narodu – pokolenie, które w 1918 r. wywalczyło niepodległości i w 1920 r. obroniło ją przed nawałą bolszewicką, pokolenie II wojny światowej, które o wolność walczyło z okupantami, a także pokolenie lat 70. i 80. XX wieku, związane z opozycją demokratyczną i Solidarnością.
Inicjatorzy dąbrowskich obchodów podkreślają, że Rewolucja z 1905 r. była etapem na drodze do odrodzenia Polski, której zwieńczeniem było odzyskanie niepodległości w 1918 r. W Dąbrowie Górniczej zwieńczeniem Dni Wolnościowych będą obchody Święta Niepodległości 11 listopada.
Informacje o wydarzeniach sprzed 115 lat w Zagłębiu Dąbrowskim można znaleźć na uruchomionej przez Muzeum Sztygarka stronie internetowej zaglebie1905.pl.
Tworzymy tę witrynę z myślą o uczestnikach Rewolucji 1905, twórcach Republiki Zagłębiowskiej i niezłomnym bojówkom stojącym na czele szeregów walki z caratem. Tworzymy ją dla tych, którzy przyczynili się do polskiej niepodległości w 1918 roku i dla tych, którzy tchnęli życie w oświatę, kulturę i sport w okresie II RP. Pamiętamy o uczestnikach ruchu oporu i zbrojnego zrywu przeciw hitlerowskiemu okupantowi
wyjaśniają dąbrowscy muzealnicy.(PAP)
foto: dabrowa-gornicza.pl