Pięć lat temu bytomskim harcerzom zamarzyło się, by historyczny budynek Domu Polskiego, zwany „UL-em”, znajdujący się u zbiegu ulic Korfantego i Sokoła, stał się siedzibą hufca. Dzięki ich zaangażowaniu i pracy udało się, a dofinansowanie ze środków unijnych pozwoliło zmodernizować jeden z najpiękniejszych obiektów w naszym mieście. Dzisiaj, 28 maja podczas oficjalnego otwarcia wyremontowanego budynku „UL-a” i komendy hufca ZHP, bytomianie mogli zobaczyć efekty prac, jakie tam zrealizowano.
Modernizacja budynku wymagała znacznie więcej pracy niż początkowo sądziliśmy. Musieliśmy wymienić strop, a wielokrotnie przemurowywane ściany potrzebowały wzmocnienia, jednak wszystkie zaplanowane prace udało się nam zrealizować, a obiekt wyposażyć, dzięki czemu odzyskał on dawny blask. W budynku, który ma około 300 mkw znajdą się dwie sale o charakterze wykładowym oraz kilka małych pomieszczeń, które będą służyły działalności hufca oraz prowadzonego przez Związek Harcerstwa Polskiego - Bytomskiego Centrum Aktywności Społecznej
- mówi Bożena Mientus, Komendant Hufca ZHP w Bytomiu.
Cieszę się, że bytomscy harcerze mają nową siedzibę w budynku, który nierozerwalnie związany jest z ważnymi wydarzeniami w historii naszego miasta. To ważne, że nie tylko miasto, ale również organizacje i instytucje działające w Bytomiu aktywnie włączają się w proces ratowania pięknych zabytków, które będą służyć kolejnym pokoleniom. Zabytkowy budynek znowu tętni życiem i wierzę, że będzie to miejsce spotkań bytomian, ale również organizowane w nim będą ciekawe wydarzenia w naszym mieście
- mówi prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Otwarcie „UL-a” z wielką pompą
W piątek, 28 maja z okazji otwarcia bytomskiego „UL-a” już od 10.00 mieszkańcy mogli zwiedzać zmodernizowany obiekt. Podczas organizowanej przez harcerzy imprezy przygotowano miasteczko harcerskie oraz uroczysty apel, a imprezie towarzyszyła specjalnie zorganizowana przez harcerzy na tę okazję gra miejska „Tajemnica Aptekarza”. Nie zabrakło również prelekcji historycznej poświęconej dziejom budynku, którego początki sięgają lat dziewięćdziesiątych XIX wieku oraz koncertu w wykonaniu 2. Harcerskiej Drużyny Wodnej im. hm. Joachima Barona, w trakcie którego harcerze zagrali i zaśpiewali piosenki harcerskie i żeglarskie szanty.
Warto podkreślić, że całkowita wartość projektu kosztowała 1 mln 682 tys. zł, z czego dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wyniosło 1 mln 407 tys. zł.
Modernizacja obiektu UL na cele działalności społecznej bytomskich harcerzy współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, Priorytet X Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna.
Historyczny budynek, w którym rozgrywały się ważna dla Śląska wydarzenia
Początki „UL-a” sięgają lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, kiedy w budynku mieścił się lokal gastronomiczny „Franz Bönsch Gartem-Restaurant”. Poza tym, że istniała w nim restauracja, a później kino, budynek na początku XX wieku zaczął pełnić funkcję społeczne i administracyjne - mówi pwd. Małgorzata Otorowska z ZHP w Bytomiu.
Wówczas rozpoczęła się najciekawsza historia „UL-a” związana z okresem powstań śląskich i dwudziestolecia międzywojennego, bowiem działały w nim zarówno polskie, jak i niemieckie organizacje
- dodaje Małgorzata Otorowska.
Warto podkreślić, że budynek „UL-a” był miejscem pielęgnacji polskiej kultury, języka i historii. Od 1910 roku był on własnością znanego polskiego działacza Michała Wolskiego. To w nim mieściła się siedziba Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, który działał w Bytomiu od 1895 roku, Polskiego Zjednoczenia Zawodowego, Związku Towarzystwa Polek, chóru „Halka”, „Jedność” oraz Polskiego Koła Śpiewaczy. W budynku działał także Związek Harcerstwa Polskiego, gdzie w 1919 roku powstała pierwsza męska drużyna harcerska. Dom był wtedy pełen ludzi i życia, dlatego nazywano go „Ulem”, a według przekazów w okresie powstań śląskich odbierano w nim przysięgę od powstańców.
Bogata historia „UL-a” pokazuje, jak ważne miejsce odgrywał ten budynek w historii Bytomia, ale również Związku Harcerstwa Polskiego w tym mieście. Dla harcerzy nieocenioną wartość mają dzisiaj zdjęcia ze zbiorek harcerskich, które prowadził harcmistrz Józef Kwietniewski, który jest nie tylko bohaterem hufca ZHP w Bytomiu, ale jego imieniem została nazwana jedna z głównych ulic w naszym mieście, łącząca ul. Piłsudskiego z ul. Wrocławską.
Po tym, jak Bytom pozostał na mocy decyzji mocarstw zachodnim w granicach Niemiec w 1921 roku, Michał Wolski sprzedał budynek, który przejęły Górnośląskie Browary. Przywrócono jego niemiecką nazwę „Städtischer Aue”, w którym ponownie zaczęła działać restauracja, a następnie Dom Ludowy - Volkhaus, Niemiecki Związek Zawodowy - NS Betriebszellen Organisation, siedziba NSDAP oraz kino mające aż 364 miejsca. W 1945 roku kino zostało zniszczone przez żołnierzy Armii Czerwonej, co spowodowało, że budynek przeznaczono do rozbiórki. Zdecydowano się jednak po interwencji PTTK wstrzymać jego likwidację, a w najlepiej zachowanej części obiektu działało do końca lat siedemdziesiątych XX wieku przedszkole. W 1978 roku budynek stał się częścią Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, a także siedzibą Izby Tradycji i Perspektyw Miasta Bytomia. W kolejnych latach stopniowo popadał w ruinę i dopiero w 2017 roku obiekt zakupił ZHP Bytom. Pozyskane środki z Unii Europejskiej umożliwiły rewitalizację budynku „UL-a”, którego efekty możemy właśnie podziwiać.
Źródło: UM Bytom
