O kompleksową i wielopoziomową strategię walki ze smogiem zaapelował do rządu Śląski Związek Gmin i Powiatów. Samorządowcy postulują m.in. pilne uruchomienie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków i stworzenie powiatowych ekspozytur wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.
Nie wygramy tej walki bez jednolitych, spójnych danych i usprawnienia dystrybucji środków finansowych – przekonują samorządowcy w stanowisku przyjętym przez Zgromadzenia Ogólnego Śląskiego Związku Gmin i Powiatów (ŚZGiP).
Burmistrz Pszczyny Dariusz Skrobol przypomniał, że nieuchronnie zbliżają się terminy wyłączenia z eksploatacji niskosprawnych i nieekologicznych źródeł ciepła, które wyznacza uchwalona w 2017 r. przez śląski sejmik tzw. uchwała antysmogowa. Wprowadziła ona m.in. graniczne daty wymiany dotychczasowych instalacji niższej klasy – rozłożone w zależności od ich wieku lub klasy emisji od początku 2022 r. do początku 2028 r.
Samorządowcy uważają, że uchwała jest ważnym krokiem w walce o czyste powietrze, jednak wyrażają obawy, czy realizowane w oparciu o nią inwestycje uda się zakończyć na czas.
Analiza raportów kontrolnych w zakresie podejmowanych działań przez administrację szczebla rządowego, jak i samorządowego prowadzi do jednego wniosku. Wciąż brakuje nam kompleksowej, wielopoziomowej, a przy tym jednolitej strategii walki z zanieczyszczonym powietrzem”
ocenił przewodniczący ŚZGiP, prezydent Rybnika Piotr Kuczera.
Zgromadzenie Ogólne w swoim stanowisku docenia dotychczas podjęte prace legislacyjne na rzecz poprawy jakości powietrza. Jednak, mając na uwadze konieczność co najmniej kilkukrotnego przyspieszenia wyłączania z eksploatacji pozaklasowych urządzeń grzewczych na obszarze woj. śląskiego oraz zrealizowania w ciągu 5-6 lat kilkuset tysięcy tego typu inwestycji, samorządy proponują wdrożenie kilku rozwiązań.
Jednym z nich jest pilne uruchomienie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w oparciu o znowelizowaną w ostatnim czasie ustawę o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Jak przekonuje ŚZGiP, gromadzenie w skali całego kraju jednolitych i spójnych danych dotyczących budynków i pochodzących z nich źródeł emisji jest kluczowe z punktu widzenia planowania, a następnie skutecznego wdrażania działań naprawczych.
Dziś samorządy nie posiadają narzędzi, które pozwoliłyby na precyzyjne określenie miejsca, w którym funkcjonują instalacje grzewcze odpowiedzialne za generowanie największej ilości zanieczyszczeń”
wskazał Daniel Wolny z Urzędu Miasta w Katowicach.
Jak podkreślił, bez cyklicznie weryfikowanej bazy danych gminy i powiaty nie będą w stanie skutecznie realizować przyjmowanych na poziomie województw programów ochrony powietrza.
ŚZGiP przekonuje też, że trzeba usprawnić sieć dystrybucji środków finansowych. Samorządowcy doceniają uproszczenia procedur związanych z wypełnieniem oraz rozpatrzeniem wniosku w programie Czyste Powietrze, jednak wciąż widzą konieczność poprawy działania sieci dystrybucji środków programu.
Proponujemy rozważenie m.in. utworzenia powiatowych ekspozytur wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Oczywiście dotyczyłoby to powiatów, które mogłyby zapewnić niezbędne do tego celu pomieszczenia”
powiedział burmistrz Żywca Antoni Szlagor.
Samorządowcy zrzeszeni w ŚZGiP zwracają uwagę, że kluczowe jest szybkie uruchomienie i wykorzystanie do obsługi programu Czyste Powietrze rozległej sieci placówek bankowych. Będą one mogły, dzięki ostatnim zmianom w ustawie, udzielać również kredytów na wkład własny inwestora, poręczanych przez nowo utworzony Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji.
Związek ocenia, że pozytywnym zjawiskiem jest rosnąca wśród lokalnych społeczności świadomość i chęć podejmowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza, poprzez korzystanie z różnych form ich dofinansowania. Mieszkańcy oczekują jednak sprawnego i opartego na prostych zasadach wsparcia.
Niestety niechlubnym przykładem dotychczasowego niepowodzenia w tym zakresie jest program +STOP SMOG+, kierowany do najuboższych gospodarstw domowych. Ze względu na jego złożoność i wysoki stopień trudności nie był powszechnie wdrażany”
wskazują. (PAP)
